Патӑрьел районӗнчи пӗр ялти культура ҫурчӗ 400 алӑклӑ пулса тухнӑ. Ун пекки пулма пултараймасть тесе тӗлӗнет-тӗр вулакан. Анчах хут ҫинче темле те «ӳкерсе» хума май пур мар-им вара? Шӑпах ҫавӑн пек хӑтланнӑ та асӑннӑ районти 30 ҫулти усламҫӑ.
Вӑл ялти культура ҫуртне юсасси пирки муниципалитет килӗшӗвӗ туса ӗҫе пуҫӑннӑ. Вӗҫне ҫитернӗ хыҫҫӑн 2012-мӗш ҫулта икӗ чӳрече вырнаҫтарни тата 400 алӑка сӳтсе йӗркене кӗртни пирки отчет тунӑ. Ҫав хут тӑрӑх усламҫӑна хыснаран 140 пин тенкӗ тӳленӗ.
400 алӑклӑ культура ҫуртне юсани пирки нумаях пулмасть пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Усламҫӑна халӗ улталанӑшӑн явап тыттарас хӑрушлӑх пур. Анчах ҫакна та палӑртмалла: тӗпчев пынӑ вӑхӑтра вӑл мӗнпур тӑкака саплаштарнӑ — улталаса илнӗ укҫана тавӑрса панӑ.
Чӑваш халӑх сайтне йӗркеленӗренпе 10 ҫул ҫитнине халалласа эпир «Шурӑ сӑнӑ» ӑмӑрту ирттеретпӗр. Ун пирки тахҫанах пӗлтерсе пулин те чӑвашла сайтсем тӑратакансем ҫуккипе пӗрех. Хальлӗхе пирӗн конкурса пӗр ӗҫ кӑна ярса панӑ — ку вӑл Валентина Яковлевӑн сайчӗ.
Валентина Петровна Патӑрьел районӗнчи Тури Туҫа шкулӗнче ачасене чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентет. Унӑн ӗҫ стажӗ 30 ҫул яхӑн. Сайтра эсир вӗрентекен пирки пӗлме, ачасен ӗҫӗсемпе тата методика кӑтартӑвӗсемпе паллашма пултаратӑр. Унтах «Чун валли» кӗтес тата сӑнӳкерчӗксен пайӗ пур. Валентина Петровна хӑйӗн сайтӗнче чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсем валли усӑллӑ каҫӑсем те пухнӑ.
«Шурӑ сӑнӑ» конкурса ачасемпе ҫамрӑксене тӑван халӑх культурипе кӑсӑклантарас, комьютерпа ӗҫлес ӑсталӑха аталантарас, чӑвашлӑх анлӑхне пысӑклатас тӗллевпе йӗркеленӗ. Заявкӑсене йышӑнас тапхӑр ҫурлан 3-мӗшӗнче вӗҫленет. Парнесен фондне те йӗркелесшӗн — пӗтӗмӗшле палӑртнӑ 35 пинрен паянхи кун тӗлне ӑна 24 пине ҫитернӗ.
Патӑрьел районӗнчи «Пӗрлештернӗ клуб тытӑмӗ» автономи учрежденийӗн «Ӑраскал» эстрада ушкӑнне районта пӗлеҫҫӗ темелле. Район администрацийӗнчен пӗлтернӗ тӑрӑх, вӗсен концертне ял ҫыннисем чунтан кӗтеҫҫӗ. Черетлӗ концерт программипе, ӑна ушкӑн «Чунтан савӑнар, тӑвансем» ят панӑ, «Ӑраскал» Ишлӗ ял тӑрӑхне ҫитсе килнӗ.
Концерта эстрада ушкӑнӗ ҫынсем хушшинче анлӑ сарӑлнӑ юрӑсене илсе кайнӑ. Вӗсемпе пӗрлех репертуара ҫӗннисене те кӗртнӗ. Сцена ҫинче вырӑнти артистсем икӗ сехет ытла пулнӑ. Вӗсем эстрада, халӑх юррисене шӑрантарнӑ. Ташласа та кӑтартнӑ. Куракансем ушкӑнри артистсене — Юрий Езюкова, Вероника Арланована, Александр Пузырникова, Роза Семенована, Наталья Лаврентьевана, Луиза Лоентьевана — кӑмӑлтан итленӗ-мӗн. «Солистсем ҫав каҫ телей кӳчӗҫ, куракансем вӗсене алӑ ҫупса тав турӗҫ», — пӗлтернӗ Патӑрьел район администрацийӗн сайтӗнче.
Утӑ уйӑхӗн 12-мӗшӗнче Патӑрьел районӗнчи Каншел тата Пӑлаҫи Атӑк ялӗсем уява пухӑнаҫҫӗ. Каншелсем Питравра ял кунне 20 ҫул ытла уявлаҫҫӗ.
Каншелсемпе пӑлаҫи атӑксене «Малалла» хуҫалӑх ертӳҫи уявпа саламланӑ. Вӗсене ырӑ сӑмах калама ытти тӳре-шара та килнӗ. Хӑнасем ентешӗсене чылай ӑшӑ сӑмах каланӑ.
Икӗ ял чунран савӑнса концертпа киленнӗ. Сцена ҫине «Ҫӑлкуҫ» фольклор ушкӑнӗ тата ял тӑрӑхӗнчи пӗчӗк артистсем тухнӑ.
Уяв лапамӗнче ӑмӑртусем, конкурссем йӗркеленӗ, аттракционсем ӗҫленӗ. Ҫавӑнтах шашлӑк пӗҫернӗ, чей вӗретнӗ, пылак ҫимӗҫ сутнӑ.
Икӗ яла саламлама чӑваш эстрада артисчӗсем те килнӗ.
Сӑнсем (63)
Республикӑра пӗр вӑхӑт шӑрӑх ҫанталӑк тӑнӑран тата хӑш-пӗр районта ҫумӑр ҫуманран Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Михаил Игнатьев хӑш-пӗр тӑрӑхра инкеклӗ лару-тӑру тесе утӑ уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче хушу кӑларни, иртнӗ эрне вӗҫӗнче ҫав хушӑва пӑрахӑҫлани пирки Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.
Аса илтеретпӗр, инкеклӗ лару-тӑрӑва хӑй вӑхӑтӗнче Патӑрьелпе Шӑмӑршӑ районӗсенче йышӑннӑччӗ. Ҫанталӑк шӑрӑх тӑни кӑнтӑр енчи районсенчи ял хуҫалӑх культурисене сиен кӳнӗ. Асӑннӑ тӑрӑхри хуҫалӑхсем малтанласа шутласа кӑларнӑ тӑрӑх, шӑрӑх 15,2 пин гектар ҫинчи ял хуҫалӑх культурисене шар кӑтартнӑ. Шӑмӑршӑ районӗнче тӗш-тырӑпа пахча-ҫимӗҫ 3,3 пин гектар сиенленнӗ, Патӑрьел районӗнче — 11,9 пин гектар. Тӗрӗссипе миҫе гектар шар курнине ҫак уйӑхра тӗплӗнрех шутласа кӑлармалла.
Республикӑра пӗр вӑхӑт шӑрӑх ҫанталӑк тӑнӑран тата хӑш-пӗр районта пӗр пӗрчӗ ҫумӑр та ӳкменрен ЧР Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Михаил Игнатьев хӑш-пӗр тӑрӑхра инкеклӗ лару-тӑру пулни пирки хушу алӑ пуснӑччӗ. Ку Патӑрьел тата Шӑмӑршӑ районӗсене пырса тивнӗччӗ.
Паян, утӑ уйӑхӗн 10-мӗшӗнче, Шӑмӑршӑ районӗнче инкеклӗ лару-тӑру пулнине пӑрахӑҫланӑ. Кун пирки ЧР МЧСӗн пресс-служби пӗлтерет.
Аса илтерер: инкеклӗ лару-тӑрӑва утӑ уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче йышӑннӑччӗ. Ун чухнех пӗлтернӗччӗ — ӑна ятарлӑ хушусӑр та пӑрахӑҫламӗҫ.
Халӗ Шӑмӑршӑ районӗнче лару-тӑру лайӑхланнӑ, ял тӑрӑхӗсен пуҫлӑхӗсемпе организаци ертӳҫисене тӑкака сахаллатас тӗлӗшпе ӗҫлеме хушнӑ.
Утӑ уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Патӑрьел районӗнчи Шӑнкӑртам тӑрӑхӗнче ӗне сӑвакансен слечӗ иртнӗ. Унта тӳре-шара та хутшӑннӑ.
Слета «Клуб пятитысячников» председателӗ Валентина Щукина уҫнӑ. Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх, клуб пайташӗсем хӑйсен опычӗпе ыттисене паллаштарнӑ. Ҫутҫанталӑкра чей ӗҫнӗ май ӗне сӑвакансем хӑйсен пултарулӑхне кӑтартнӑ.
Тӑрӑн тата Чӑваш Ишекӗ ялӗсенчи культура ҫуртӗнче ӗҫлекенсем ӗне сӑвакансене юрӑ-ташӑпа савӑнтарнӑ, конкурссем йӗркеленӗ.
Мансур Калмыков ӗне сӑвакансен слечӗ кирлине палӑртнӑ, ӑна кашни ҫул чӑтӑмсӑррӑн кӗтнине каланӑ.
Патӑрьел районӗнчи Упамса ялӗнчи халӑх пуҫарӑвӗпе ялти масар ҫинче часавай ҫӗкленет. Ӑна хута ямашкӑн ҫынсем хӑйсемех укҫа-тенкӗ пухнӑ.
Малтанах ҫак ӗҫе Александр Пятаков, Владислав Пятаков, Алексей Столяров хутшӑннӑ. Вӗсем дача, хӑна ҫурчӗсен, мунча пурисене тӑвас ҫӗрте ӗҫлеҫҫӗ. Вӗсем укҫа пухса пулас часавай валли пура тунӑ.
Утӑ уйӑхӗн 6-мӗшӗнче ялти комитет ыйтнипе комисси часавай лартмалли вырӑна тӗрӗсленӗ. Унти вырӑн тӳрӗ, юрӑхлӑ пулнине палӑртнӑ. Ҫапла унта часавай тума йышӑннӑ.
Лаптӑка тата пурана пӑхнӑ ҫӗре Турхан ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Александр Сымов, Турханти храм настоятелӗ Петр Забегаев протоиерей хутшӑннӑ. Часавая турӑшсем вырнаҫтарӗҫ.
Шӑрӑх ҫанталӑк тӑнӑран, ҫумӑр ҫуманран Патӑрьел районӗнче инкеклӗ лару-тӑру пулнине палӑртнӑ. Типӗ ҫанталӑк малалла та тӑсӑлсан районта тыр-пул пӗтме пултарать-мӗн.
Режима Патӑрьел район администрацийӗн пуҫлӑхӗ ҫӗртмен 26-мӗшӗнче 15 сехетре алӑ пусса ҫирӗплетнӗ. Лару-тӑрӑва лайӑх енне улӑштарма 6 техника, 16 ҫын тухнӑ.
Ял тӑрӑхӗсен пуҫлӑхӗсене, вырӑнти организацисемпе предприятисене тыр-пула шӑрӑхра ҫухатасран мӗн те пулин тума сӗннӗ.
Район администрацийӗн пуҫлӑхӗн пӗрремӗш ҫумӗ Мансур Калмыков каланӑ тӑрӑх, уйсенче тыр-пул типме тытӑннӑ. Ҫулҫисем сарӑхаҫҫӗ, ҫӗрулми вӑхӑтран маларах чечеке ларнӑ. Шӑрӑх тепӗр эрне тӑрсан йӑлтах типӗ.
Пӗтӗмӗшле илсен, районта 40 пин гектар тыр-пул.
Тӗрлӗ отрасльте тӑрӑшакансен професси ӑсталӑхӗн конкурсӗсем е ӗҫ кӑтартӑвне кура танлатшарӑмсем ирттересси йӑлана кӗнӗ. Ял хуҫалӑхӗнче те ҫавӑн пекех.
Раҫҫейӗн Ял хуҫалӑх министерстви Ҫӗршывӑн сахӑр песукӗ туса илекенсен пӗрлешӗвӗпе пӗрле, ав, хӑйне евӗр ӑмӑрту шухӑшласа кӑларнӑ. Вӗсем сахӑр кӑшманӗ туса илекен маттурсене палӑртасшӑн. Тӗрӗссипе, палӑртнӑ ӗнтӗ.
«Раҫҫейӗн сахӑр кӑшманӗ туса илекен 2014 ҫулхи чи лайӑх хуҫалӑхӗ» конкурса асӑннӑ ведомствӑпа пӗрлешӳ пӗтӗмлетнӗ. Унта Чӑваш енри икӗ хуҫалӑх лекнӗ. Пӗри — Патӑрьел районӗнчи «Исток» агрофирма, тепри — Улатӑр районӗнчи И.А. Сергунин фермерӑн хуҫалӑхӗ. Патӑрьел районӗнчи агрофирма гектартан вӑтамран 390 центр кӑшман туса илнӗ, Улатӑр тӑрӑхӗнчи фермер — 239 центнер.
Ҫӗнтерӳҫӗсене дипломсемпе чыслӗҫ, «Сахар» журнала ҫулталӑклӑха ҫырӑнса парӗҫ тата асӑнмалӑх парнепе хавхалантарӗҫ.
+13.3 °C